Trẻ nhỏ luôn được sự quan tâm nhiều nhất từ các bậc phụ huynh. Bố mẹ luôn muốn con cái có đầy đủ sức khỏe để vui chơi, học hỏi cùng với bạn bè. Thực đơn cho trẻ mầm non là một trong những điều cần thiết nhất mà bất kì bố mẹ nào cũng phải chú ý đến. Hơn nữa, nếu biết rõ về các chất trong thức ăn sẽ tạo ra những bữa ăn đầy đủ dinh dưỡng sẽ giúp trẻ phát triển tốt nhất.
1. Thực đơn cho trẻ mầm non theo tháp dinh dưỡng từ các chuyên gia
Theo các chuyên gia dinh dưỡng ở Viện dinh dưỡng quốc gia Việt Nam, khi tạo một thực đơn cho trẻ mầm non, phải đảm bảo đầy đủ các thành phần dinh dưỡng, giúp bé có được sức khỏe. Những chất dinh dưỡng cần thiết trong mỗi bữa ăn: chất béo, đường, vitamin, chất đạm và muối khoáng ở tỷ lệ cân đối.
Mỗi bữa ăn cho các bé phải có lượng calo nhất định và tùy thuộc vào độ tuổi mỗi bé. Đáp ứng đủ 1200-1400 calo/ ngày đối với các bé 1-3 tuổi, và 1500-1750 calo/ ngày đối với các bé 4-6 tuổi.
2. Trường mầm non xây dựng thực đơn cho trẻ mầm non theo chuẩn khoa học
THỰC ĐƠN | |||||
7h30-8h | 9h-9h10 | 10h30-10h45 | 14h15-14h45 | 16h10-16h30 | |
| T2 | Cháo sườn cải bó xôi | Dưa hấu | Cháo cá rau củ | Cháo thịt rau củ | Sữa chua Vinamilk |
| T3 | Cháo bò bí đỏ | Cam | Cháo ngao rau củ | Cháo gà ngô non | Sữa chua Vinamilk |
| T4 | Cháo tôm rau cải | Thanh long | Cháo bò súp lơ | Cháo thịt cà rốt | Sữa chua Vinamilk |
| T5 | Cháo gà đậu xanh | Bưởi da xanh | Cháo thịt bí xanh | Cháo thịt rau củ | Sữa chua Vinamilk |
| T6 | Cháo ca rau xanh | Xoài cát | Cháo sườn rau củ | Cháo bò rau ngót | Sữa chua Vinamilk |
Đối với trẻ đã ăn được cơm, dùng thực đơn dưới đây:
THỰC ĐƠN | |||||
| Bữa sáng (8h-8h30) Bữa phụ (9h-9h10) | Hoa quả | 11h-11h30 | 14h15-14h45 | 16h-16h15 | |
| T2 | Bánh giò Sữa chua | Dưa hấu | Chả cá thu Canh cải ngọt Rau củ hấp | Bánh Mousse xoài | Sữa chua Vinamilk |
| T3 | Bún thịt Sữa chua | Cam | Thịt kho trứng Canh ngao mồng tơi Su hào xào | Chè ngô nước cốt dừa | Sữa chua Vinamilk |
| T4 | Cháo trai hành răm Sữa chua | Thanh long | Thịt bò nấu sốt vang Canh chua Khoai tây hào | Bún thịt bằm | Sữa chua Vinamilk |
| T5 | Phở gà hành mùi Sữa chua | Bưởi da xanh | Tôm sú rim thịt Canh bầu nấu tôm Bắp cải luộc | Bánh su kem | Sữa chua Vinamilk |
| T6 | Bún cá rau cải Sữa chua | Xoài cát | Thịt đậu sốt cà chua Canh rau ngót nấu thịt Cải thảo xào | Súp bò bí đỏ | Sữa chua Vinamilk |
3. Thành phần dưỡng chất trong thực đơn cho trẻ đạt chuẩn
Đối với các bé, cần có cách xây dựng thực đơn cho trẻ mầm non một cách linh hoạt để đỡ gây ngán cho các bé. Thì việc đổi thực đơn vẫn phải đảm phải đầy đủ chất dinh dưỡng, cung cấp tốt nhất cho hệ miễn dịch trẻ.
3.1 Chất đạm:
Chất đạm là một trong những thành phần cung cấp chất dinh dưỡng tốt nhất cho não bộ. Cho trẻ ăn các thức ăn như: tôm, cá, sữa, trứng,… sẽ bổ sung hàm lượng đạm một cách đầy đủ nhất.
Trong các thức ăn này cho hàm lượng đạm cao, tốt cho sự phát triển của trẻ. Hơn thế nữa, thịt động vật còn cung cấp thêm một số yếu tố khác như: kẽm, vitamin A,… tăng sức đề kháng, chống chọi bệnh tật.
3.2 Chất béo:
Chất béo thường có trong các loại dầu mỡ, nó cũng là chất làm trẻ có cảm giác ăn ngon miệng hơn khi xây dựng thực đơn cho trẻ mầm non. Chất này có trong các loại mỡ lợn, mỡ gà rất tốt cho trẻ.
Trong các loại mỡ của động vật thường có một số axit béo không no như: axit lioleme, axit lioleic, axit arachidonic rất cần cho sự phát triển cho các bé. Đây là thành phần không thể thiếu trong mỗi bữa ăn, nhằm cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết.
3.3 Chất khoáng:
Trong mỗi khẩu phần ăn thì chất khoáng cần thiết cho sự tạo máu, răng, xương và hoạt động chức năng sinh lý ở cơ thể. Mỗi trẻ đều cần khoảng 400-500 mg canxi cho một ngày, các món ăn có chứa canxi nhiều như là: sữa, tôm, cua,…
Ngoài ra, chúng ta cần cân bằng canxi và photpho theo tỷ lệ phù hợp giúp trẻ hấp thu tốt nhất cho cơ thể. Chuyển hóa hai chất này trong cơ thể giúp điều hòa vitamin D, đặc biệt thì phụ huynh nên cho trẻ tắm nắng để bổ sung nhiều canxi hơn, giúp chắc khỏe xương.
3.4 Chất sắt:
Sắt là thành phần quan trọng trong nguyên tắc xây dựng thực đơn cho trẻ mầm non, vì nó giúp bổ máu, mỗi bé nên được cung cấp từ 6-7 mg sắt mỗi ngày thông qua thức ăn. Chất này thường có nhiều trong nội tạng động vật như tim, cật, gan,… tuy nhiên cần phải qua chế biến kỹ lưỡng, an toàn vệ sinh thực phẩm.
3.5 Vitamin:
Ở độ tuổi này, các loại vitamin là cần thiết nhất cho sự phát triển toàn diện ở trẻ, nhất là vitamin A và C. Các loại vitamin này thường có trong các thực phẩm như: trứng, gan,… còn trong rau quả có vỏ màu cam, đỏ thì cung cấp nhiều vitamin giúp tăng sức đề kháng cho trẻ.
3.6 Protein – Lipid – Glucid:
- Protein là một trong những chất bổ sung nhiều nhất giúp trí não, cơ thể của bé được phát triển, chất này thường có trong các thức ăn như: vừng, lạc, thịt, cá,…
- Lipid giúp cung cấp những năng lực cần thiết cho trẻ, giúp trẻ không cảm thấy mệt mỏi sau ngày dài hoạt động, vui chơi.
- Glucid cũng là thành phần quan trọng không kém khi nó giúp cơ thể tăng cường được nhiều sức khỏe, tạo chất đề kháng tốt, nó có trong các loại: đậu, bột mì,…
Tuy nhiên, phải cân bằng 3 thành phần này thật hợp lý, để chúng phát huy tối đa công dụng. Nhất là trong việc xây dựng thực đơn cho trẻ mầm non, cần thay đổi sao cho các chất được phân bổ đều trong ngày, tạo những món ăn ngon và đầy dinh dưỡng, giúp con bạn phát triển toàn diện về mọi mặt.
4. 20 món cho thực đơn mỗi buổi của bé mầm non
Đối với các bé ở độ tuổi mầm non thì thường các bữa ăn cho một ngày phải đủ 5 buổi (sáng, giữa sáng, trưa, xế chiều, tối). Như vậy sẽ cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng cho các bé, nên chúng ta cần tạo ra những thực đơn cho trẻ mầm non thật kỹ, đảm bảo các chất đều có để cung cấp cho trẻ.
- Bún mọc
- Phở bò
- Cháo sườn củ dền
- Cháo cá hồi rau ngót
- Cháo tôm thịt rau cải
Tiếp theo là 5 món dành cho thực đơn buổi trưa của các bé:
- Thịt bò xào rau củ + canh rau dền + cơm
- Cá phi lê kho tộ + canh thịt rau ngót + cơm
- Thịt đậu phụ sốt cà chua + canh tôm bí xanh + cơm
- Thịt trứng xào cà chua + canh thịt xà lách xoong + cơm
- Thịt gà xào nấm + canh cá rô nấu cải xanh + cơm
Cuối cùng là 5 món ăn cho thực đơn buổi tối dành cho trẻ:
- Sườn rim mè + canh nấm đậu phụ + cơm
- Tôm thịt rim dứa + canh xương hầm đu đủ + cơm
- Thịt gà hầm củ quả + canh tôm rau dền + cơm
- Thịt bò xào nấm + canh cá rau ngót + cơm
- Cá phi lê rán sốt cà chua + canh mọc rau ngót + cơm
Bên cạnh đó còn có 5 món ăn dành cho các bữa ăn phụ, ăn xế nhưng vẫn cung cấp đủ chất dinh dưỡng:
- Trái cây trộn sữa chua
- Khoai lang nấu táo
- Súp gà trứng
- Bánh quy trộn nước cam, táo, váng sữa
- Bánh cơm kiểu Nhật
Với những thực đơn này, các bạn cần sắp xếp sao cho linh hoạt giúp các bé ăn ngon miệng hơn và không bị ngán. 20 món ăn này là những gợi ý tốt nhất cho bữa ăn trong thực đơn cho trẻ mầm non, giúp các bé được bổ sung đủ dưỡng chất, cung cấp nhiều vitamin và canxi hơn, để phát triển nhanh chóng và tràn đầy năng lượng.
5. Thực đơn dinh dưỡng cho trẻ mầm non theo mùa
Ở mỗi mùa, bạn nên sắp xếp các món ăn khác nhau thành một thực đơn sao cho phù hợp nhất cho trẻ. Ví dụ chúng ta nói về mùa hè, đây là mùa có thời tiết khá nóng nực, nên hãy cho bé ăn thức ăn có thể bổ sung hàm lượng nước là điều vô cùng cần thiết. Tuy nhiên, cũng phải chọn những món phù hợp với khẩu vị mỗi bé, không thể ép bé ăn món bé không thích.
Dưới đây là một gợi ý nhỏ về thực đơn cho trẻ mầm non vào mùa hè:
| Bữa chính trưa (nhà trẻ + mẫu giáo) | Bữa phụ chiều (nhà trẻ) | Bữa phụ chiều (mẫu giáo) | |
| T2 | Tôm, thịt sốt dầu hào Canh chua đậu thịt Sữa đậu nành | Cháo bí đỏ thịt bò Bánh dinh dưỡng Chuối | Cháo thịt bí đỏ Chuối |
| T3 | Trứng đúc thịt nấm hương Canh tôm rau dền Nước cam | Thịt gà om nấm Canh thịt rau muống Sữa | Chè đỗ hạt sen Sữa |
| T4 | Cá quả sốt cà Canh ngót nấu thịt Sữa đậu nành | Mì đa nấu thịt bò, rau cải Bánh dinh dưỡng Sữa | Mì đa nấu thịt bò, rau cải Sữa |
| T5 | Đậu thịt sốt cà Canh ngao nấu rau cải Nước cam | Thịt kho trứng cút Canh bí nấu xương Sữa | Bánh bao Sữa |
| T6 | Thịt sốt vang rau quả Canh cua rau dền Sữa đậu nành | Bún thịt nấu chua Bánh dinh dưỡng Dưa hấu | Bún thịt nấu chua Dưa hấu |
| T7 | Thịt lợn sốt cà Canh hến nấu bầu Nước cam | Cháo tôm đậu xanh Bánh dinh dưỡng Sữa | Cháo tôm đậu xanh Sữa |
Mỗi trẻ để được phát triển một cách toàn diện nhất thì ngoài học tập, vui chơi thì cần có các thực đơn cho trẻ mầm non thật đầy dinh dưỡng. Trong các món ăn đều có chất dinh dưỡng riêng, nên các bậc phụ huynh phải biết kết hợp như thế nào cho thật hợp lý. Các bữa ăn dinh dưỡng sẽ góp phần thúc đẩy quá trình trẻ phát triển thể chất, cũng như giúp não bộ được hoạt động tốt hơn. Hi vọng những gợi ý này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về các thành phần dinh dưỡng để có thể chăm sóc trẻ một cách tốt nhất.