Hiện nay, có rất nhiều phương pháp giáo dục trẻ mầm non được sử dụng. Mỗi phương pháp đều có mặt tốt và mặt xấu khác nhau. Vậy làm thế nào để các bậc phụ huynh chọn ra một ngôi trường có phương pháp giáo dục tốt nhất dành cho con của mình. Cùng tham khảo bài viết dưới đây để hiểu rõ hơn nhé!

1. 8 phương pháp giáo dục trẻ mầm non phổ biến nhất

Khi lựa chọn trường cho trẻ, bên cạnh cơ sở vật chất, phương pháp giáo dục chính là yếu tố cần được quan tâm. Tuỳ vào định hướng của mỗi trường mà các phương pháp giáo dục trẻ mầm non có thể khác nhau. Dưới đây là một số phương pháp giáo dục mầm non được nhiều người biết đến, phụ huynh có thể tham khảo để tìm hiểu, chọn lựa phương pháp phù hợp nhất cho trẻ nhà mình.

1.1 Phương pháp Montessori

Phương pháp này được đặt theo tên nhà giáo dục Maria Montessori. Lấy khả năng tự học của các bé làm cơ sở giáo dục chính. Khi học bằng phương pháp Montessori, trẻ sẽ được khuyến khích tự phát triển các khả năng của mình. Giáo viên sẽ hỗ trợ quan sát, đưa ra gợi ý và hỗ trợ trẻ.

Điểm đặc biệt của phương pháp này là không bao giờ áp đặt trẻ phải làm theo những điều trẻ không muốn. Song song đó, các bé luôn được tự do tìm hiểu, phát biểu hay giao tiếp. Trẻ sẽ trở thành một người độc lập, tích cực, giao tiếp tự tin, có trách nhiệm với chính bản thân mình và cộng đồng.

Ngoài ra, có 5 lĩnh vực thuộc phương pháp Montessori mà các bậc phụ huynh cần hiểu rõ.

• Thực hành về cuộc sống: Về những lĩnh vực trong cuộc sống, trẻ sẽ được tự mình mặc quần áo, buộc dây giày, chuẩn bị đồ ăn hay chăm sóc, dọn dẹp môi trường xung quanh trẻ như lau bàn, tưới cây, trồng cây…
• Giác quan: Sẽ có những bài tập phù hợp và kích thích được sự phát triển toàn diện 5 giác quan của bé.
• Ngôn ngữ: Với phương pháp Montessori thì bé được thoải mái giao tiếp, được hướng dẫn học viết các con số và chữ cái.
• Toán học: Các bé sẽ được làm quen các con số thông qua các phép tính hay những bài toán đơn giản.
• Văn hóa: Đối với lĩnh vực này trẻ sẽ được học tất cả về lịch sử, âm nhạc, động vật…

Phương pháp giáo dục trẻ mầm non

1.2 Phương pháp Reggio Emilia

Phương pháp giáo dục Mầm non Reggio Emilia khuyến khích trẻ tự lập

Đây là phương pháp giáo dục trẻ mầm non bắt nguồn từ nước Ý. Lợi ích mà phương pháp này mang đến chính là việc trẻ sẽ được tự mình thực hiện các hoạt động thường ngày nhằm kích thích khả năng tự tư duy. Trẻ luôn được tôn trọng, không bị gò bó trong một khuôn khổ mà tự động sáng tạo và làm những điều mình thích.

Với phương pháp Reggio Emilia, ý kiến của các bé luôn luôn được lắng nghe. Giáo viên chỉ là người quan sát, hỗ trợ trẻ giải quyết các vấn đề khó khăn.

1.3 Phương pháp giáo dục trẻ tại nhà Glenn Doman

Giáo sư Glenn Doman là nhà phát minh của phương pháp giáo dục sớm cho trẻ lứa tuổi mầm non này. Thông qua phương pháp Glenn Doman, trẻ sẽ được kích thích sự thông minh về ngôn ngữ, trau dồi thêm vốn từ bằng Dot-card hoặc Flash-card. Nhờ đó, trẻ sẽ được phát triển về cả thể chất, trí não, cảm xúc và kích thích khả năng vượt qua nghịch cảnh ngay từ khi còn bé.

Flashcard là phần không thể thiếu của phương pháp Glenn Doman

Phương pháp Glenn Doman được khuyến khích nên được giảng dạy tại nhà từ sớm cho trẻ từ 3 tháng tuổi. Tuy nhiên, nếu bố mẹ chưa đủ khả năng cũng như thời gian dạy trẻ theo phương pháp Glenn Doman, có thể tìm đến các trường mầm non có hỗ trợ giảng dạy theo phương pháp này.

1.4 Phương pháp giáo dục trẻ mầm non Steiner

Phương pháp Steiner là một trong những phương pháp dạy trẻ mầm non phát triển mạnh trên thế giới. Phát minh bởi một nhà triết học, kiến trúc sư người Áo, phương pháp này đặt trọng tâm vào 3 yếu tố: cảm xúc, suy nghĩ và ý chí của trẻ. Mục tiêu chính của Steiner là không nhồi nhét kiến thức vào đầu trẻ. Mà phải thông qua các hoạt động vui chơi, học ca nhạc, vẽ tranh hay tiếp xúc với thiên nhiên. Dần dần, trẻ sẽ tiếp thu được kiến thức và học hỏi nhiều hơn về kinh nghiệm sống.

Học tập kết hợp vui chơi là cách giáo dục trẻ nhỏ tốt nhất

Một ngôi trường sử dụng phương pháp Steiner để giảng dạy cần phải đáp ứng đầy đủ các yếu tố như sau:

• Trẻ luôn được tự mình vui chơi, khám phá, phát huy trí tưởng tượng thật tốt.
• Tổ chức nhiều hoạt động lặp lại thường xuyên.
• Giáo viên sẽ là người hướng dẫn và làm gương.
• Những dụng cụ và đồ chơi phải là những đồ được thiết kế sáng tạo để có thể kích thích sự tư duy của trẻ.
• Luôn mang sự chân thành dành cho trẻ.

1.5 Phương pháp STEAM

Trẻ được tự thực hành và tham gia vào các hoạt động sáng tạo là cách giáo dục chính của phương pháp STEAM. Trẻ được hưởng cách giáo dục này sẽ có những ưu điểm nhất định sau đây: có kiến thức về khoa học, công nghệ, kỹ thuật, nghệ thuật và toán học chắc chắn. Khả năng tư duy và sáng tạo tốt, làm việc mang lại hiệu suất cao. Đồng thời trẻ sẽ phát triển toàn diện các kỹ năng mềm.

Phương pháp STEAM kích thích bé sáng tạo cùng những trang giấy

Đây chính là một phương pháp giáo dục mầm non hiện đại nhất. Phương pháp này không chỉ xem giáo viên là người cung cấp các kiến thức mà là người luôn đồng hành, hỗ trợ các bé về học tập cũng như cuộc sống. Bên cạnh đó phương pháp STEAM tạo sự hứng khởi và sự tìm tòi, khám phá cho trẻ trong học tập và cuộc sống để trẻ vẫn đảm bảo được kiến thức.

1.6 Phương pháp giảng dạy HighScope

Giáo viên mầm non hỗ trợ trẻ học tập

Việc trẻ tiếp thu tốt khi được chủ động tham gia vào các chương trình học tập là mục đích chính của phương pháp HighScope. Trẻ có được kiến thức nhờ vào sự trải nghiệm của trẻ với mọi người và thế giới xung quanh. Đồng thời phương pháp này cũng giúp trẻ phát triển toàn diện về mọi lĩnh vực.

Một lớp học theo phương pháp HighScope phải đảm bảo được 3 yếu tố cần thiết sau đây:

• Có được sự tương tác qua lại giữa giáo viên đứng lớp và các bé.
• Các hoạt động và học tập phải được lên kế hoạch theo từng ngày.
• Trường học phải có cách trang trí lớp học thật đẹp. Có thể bài trí theo các sở thích của trẻ. Và hơn thế nữa là cách sắp xếp dụng cụ hợp lý để trẻ có thể dễ dàng lấy đồ và cất đồ một cách dễ dàng hơn.

1.7 Phương pháp giáo dục sớm Shichida

Kích thích sự phát triển trí tuệ của trẻ từ sớm bằng cách đọc sách

Đây chính là phương pháp giáo dục sớm được bắt đầu từ Nhật Bản. Phương pháp Shichida nhấn mạnh vào sự giáo dục dành cho trẻ trong 6 năm đầu đời. Bởi vì kết quả mà phương pháp này mang lại nên nó đã được áp dụng và phát triển trên nhiều quốc gia.

Mục tiêu của phương pháp này là hướng đến sự phát triển toàn diện của trẻ. Từ việc cung cấp các bài học về sự phát triển trí óc, tinh thần rồi đến thể chất, đặc biệt sự phát triển trí não của trẻ được chú trọng.

Khi trẻ được hưởng cách giáo dục của phương pháp này sẽ có kiến thức rộng mở, cách xử lý vấn đề linh hoạt và khả năng tiếp thu thông tin tăng cao. Lợi ích thứ 2 mà phương pháp Shichida mang lại cho trẻ là giúp trẻ có ý thức từ nhỏ và phát triển thể chất hiệu quả hơn.

1.8 Phương pháp Forest School

Khi nhắc đến Forest School, đây không còn là phương pháp dạy trẻ mầm non xa lạ với các nước có nền giáo dục phát triển như Mỹ hay Phần Lan. Khi áp dụng phương pháp này, trẻ sẽ hoàn toàn được vui chơi ngoài trời, tự do khám phá và hòa mình vào thiên nhiên xung quanh.

Phương pháp forest chool tạo điều kiện cho bé phát triển cùng thiên nhiên

Tất cả các chương trình thuộc phương pháp này đều hướng đến sự tham gia thường xuyên và dài hạn của trẻ. Tại nơi đây, trẻ sử dụng các nguyên liệu có từ thiên nhiên để học và sáng tạo. Đồng thời mở rộng kiến thức hơn nữa, tùy thuộc vào hoàn cảnh và thời gian.

Có 2 thứ quan trọng mà trẻ có được sau khi trải qua giáo dục bằng phương pháp Forest School. Đó là trí tuệ minh mẫn, sáng suốt và cơ thể khỏe mạnh.

Để trẻ phát triển tốt nhất thì ngoài việc dạy trẻ kiến thức văn hóa, bạn nên dạy thêm cho trẻ các kỹ năng sống cơ bản. Xem chi tiết các kỹ năng sống cần thiết cho trẻ qua bài viết: Top 13 nhóm kỹ năng sống cho trẻ mầm non

2. Một số phương pháp giáo dục mầm non khác cần lưu ý

Ngoài các phương pháp dạy học cho trẻ mầm non đã được kể ở trên, còn có một số phương pháp mà bạn cũng nên biết. Các phương pháp này thường được điều chỉnh, nghiên cứu cho phù hợp hơn ở 2 cấp giáo dục là Giáo dục nhà trẻ và Giáo dục mầm non.

2.1 Giáo dục cấp nhà trẻ

• Phương pháp tình cảm: Với phương pháp này, người giáo viên luôn phải nhẹ nhàng, gần gũi, thể hiện tình yêu thương của mình đối với mỗi đứa trẻ. Việc có những hành động như thế sẽ giúp trẻ có sự tin tưởng và vui chơi cùng. Từ đó cũng tập cho trẻ thói quen đối xử tử tế với mọi người xung quanh.
• Phương pháp dùng lời nói: Khi kể một câu chuyện cho bé thì nên kể một cách thật diễn cảm và có tương tác với mắt của trẻ. Song song đó là khuyến khích làm sao cho trẻ giao tiếp với mọi người và đồ vật ở cạnh. Tạo ra điều kiện thích hợp để trẻ có thể tự mình kể chuyện, bộc lộ suy nghĩ của mình cho mọi người cùng nghe. Từ đó tạo cho trẻ sự tự tin trong giao tiếp.
• Phương pháp trực quan, minh hoạ: Giáo viên sử dụng các tranh ảnh, đồ vật, đồ chơi, dụng cụ để tương tác với bé trong hoàn cảnh phù hợp.
• Phương pháp thực hành: Từ việc giáo viên thực hiện với các đồ vật xung quanh sẽ giúp trẻ học được tính quan sát và tính nhanh nhạy trong cuộc sống.
• Phương pháp dùng trò chơi: Trong các buổi học ngoại khóa hay vui chơi, nên có những trò chơi thú vị, hoạt động vui nhộn. Đồng thời lồng vào các bài học hay kỹ năng xử lý tình huống cho trẻ xem và hướng dẫn trẻ làm theo. Những việc như thế này rất tốt cho khả năng tư duy và ứng xử của bé.
• Phương pháp luyện tập: Với mỗi chương trình học hay hoạt động thì đều rèn cho trẻ các động tác cũng như lời nói phù hợp với hoàn cảnh và thời gian ngay lúc đó.
• Phương pháp đánh giá nêu gương: Khi trẻ có những lời nói hay cách cư xử hay thì giáo viên nên khen thưởng. Có thể là lời nói hay là phần thưởng vật chất đều được. Tuy nhiên, khi trẻ mắc lỗi thì giáo viên cũng cần nghiêm khắc phê bình và khuyên các trẻ sửa đi lỗi sai. Tuyệt đối không được nặng lời hay đánh mắng trẻ.

2.2 Giáo dục cấp mẫu giáo

Ở lứa tuổi mẫu giáo, các phương pháp giáo dục gần như tương tự nhau. Nhưng các phương pháp đều nâng cao cách dạy hơn so với giáo dục cấp nhà trẻ.

• Phương pháp tình cảm: Cũng như các phương pháp dạy học ở trường mầm non đã kể trên, giáo viên nên có những lời nói, hành động khuyến khích trẻ. Từ đó tạo ra sự tin tưởng đậm sâu mà trẻ dành cho mình. Sau đó, trẻ sẽ học theo và sẽ đối tốt với gia đình và mọi người xung quanh.
• Phương pháp thực hành: Giáo viên sẽ sử dụng các đồ vật để rèn luyện tư duy, kích thích sự tìm tòi và giúp cho trẻ có thêm kinh nghiệm trong các tình huống khó khăn.
• Phương pháp nêu tình huống: Khi trẻ gặp phải vấn đề gì thì bạn nên đưa ra một tình huống huống cụ thể để trẻ tìm hiểu và cách biết giải quyết như thế nào.
• Phương pháp luyện tập: Đưa ra những yêu cầu cao hơn để trẻ giải quyết. Ví dụ như các tình huống mà trong cuộc sống trẻ thường hay gặp phải. Đồng thời hiểu rõ hơn về kỹ năng xử lý công việc theo cách hiểu biết và kỹ năng của trẻ.
• Phương pháp trực quan, minh hoạ: Để cho trẻ có thói quen làm hết sức theo khả năng của mình thông qua sử dụng các hình ảnh minh họa sinh động và dụng cụ học tập hiện đại. Phương pháp này còn giúp cho trẻ phát huy tốt khả năng ngôn ngữ của mình.
• Phương pháp dùng lời nói: Giáo viên phải truyền đạt các vấn đề và giúp bé bộc lộ được khả năng của bản thân thông qua lời nói và hành động.

Bài viết đã giúp bạn hiểu rõ hơn về các phương pháp giáo dục trẻ mầm non. Hy vọng những thông tin hữu ích trên sẽ giúp bạn áp dụng các phương pháp giáo dục trẻ mầm non cho trẻ hiệu quả.

Nguyễn Xuân Thời

Ông Nguyễn Xuân Thời sáng lập Worldkids vào năm 2010 với tầm nhìn trở thành Hệ thống Trường Mầm Non chất lượng quốc tế dẫn đầu tại Việt Nam và khu vực. Với sứ mệnh mang đến dịch vụ chăm sóc và giáo dục trẻ tốt nhất với chi phí hợp lý, nhằm tạo cơ hội cho tất cả các em bé trong mọi tầng lớp gia đình có thể được thừa hưởng môi trường học tập quốc tế.