Vấn đề cân nặng và chiều cao không tăng trưởng đều đặn ở giai đoạn phát triển luôn khiến mẹ đau đầu. Mặc dù có nhiều nguyên nhân khác ảnh hưởng, nhưng dinh dưỡng chính là một trong những nguyên nhân chính yếu. Vậy chế độ dinh dưỡng của bạn đã đúng chưa? Theo dõi nguyên nhân và danh sách thực phẩm giúp bé tăng cân trong bài viết dưới đây để có câu trả lời đúng đắn nhất.
1. Bé nhẹ cân – nguyên nhân là gì?
Vấn đề bé có số cân nặng không thuộc mức trung bình so với các bạn đồng trang lứa, hoặc tăng cân chậm, đến từ rất nhiều nguyên nhân khác nhau:
- Di truyền: Gen thấp bé từ bố mẹ cũng có thể di truyền sang con cái, khả năng cao bé cũng sẽ chậm tăng cân hơn so với các bé khác.
- Biếng ăn: Vấn đề thường xuyên xảy ra và luôn gây đau đầu cho các mẹ. Trẻ biếng ăn sẽ không nạp đủ lượng dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể dẫn đến việc nhẹ cân.
- Thiếu hụt vitamin & khoáng chất: Các chất cần thiết như canxi, sắt,kẽm… nếu thiếu hụt sẽ làm bé mắc nhiều bệnh từ đó gây ra nguyên nhân suy dinh dưỡng.
- Hệ tiêu hóa hấp thu kém: Khi trẻ thiếu men tiêu hóa hoặc các lợi khuẩn trong đường ruột sẽ khiến cho khả năng hấp thụ thức ăn kém. Từ đó làm cho cơ thể không hấp thụ đầy đủ những dưỡng chất cần thiết.
- Bệnh lý: Trẻ mắc nhiều bệnh sẽ bị suy giảm hệ miễn dịch, đồng thời khả năng phát triển cũng bị kìm hãm.
- Hiếu động quá mức: Hiếu động là một dấu hiệu khỏe mạnh của trẻ, tuy nhiên trẻ hiếu động sẽ mất đi nhiều năng lượng một cách nhanh chóng, vì thế bố mẹ nên lưu ý để bổ sung thêm dinh dưỡng cho bé.
2. Nguyên tắc kết hợp thực phẩm giúp bé tăng cân
2.1 Tùy vào độ tuổi, thể trạng của trẻ:
Mỗi độ tuổi, mỗi giai đoạn phát triển khác nhau trẻ sẽ có những nhu cầu khác nhau về dinh dưỡng. Bố mẹ có thể theo dõi thực đơn dinh dưỡng cho từng độ tuổi để kết hợp thực phẩm đúng đắn. Ví như trẻ bắt đầu tập ăn thì nên dùng thịt nạc hoặc lòng đỏ để dễ tiêu hóa. Sau khi trẻ ăn quen dần có thể thêm các loại thực phẩm như cá, cua, tôm…
2.2 Kết hợp đa dạng các nhóm thực phẩm
Mỗi nhóm thực phẩm khác nhau đều bổ sung cho trẻ các dưỡng chất khác nhau. Bố mẹ nên cân nhắc, thay đổi linh hoạt thực đơn, đồng thời kết hợp các loại thực phẩm giúp bé tăng cân sao cho bữa ăn của trẻ đầy đủ các nhóm chất dinh dưỡng để bé phát triển thật tốt.
2.3 Đảm bảo dinh dưỡng cân bằng
Không nên quá chú trọng vào bất kì nhóm dinh dưỡng nào mà nên cân bằng để phát triển về cả cơ thể và trí não cho bé.
3. Những thực phẩm giàu dinh dưỡng giúp bé tăng cân
– Sữa mẹ
6 tháng đầu sau sinh mẹ nên cho bé bú sữa mẹ hoàn toàn. Sữa mẹ được xem là nguồn dinh dưỡng cực kì tốt, là thực phẩm giúp bé tăng cân và phù hợp với hệ tiêu hóa còn yếu và góp phần tăng cường miễn dịch. Trừ những trường hợp đặc biệt khác không thể bổ sung đủ sữa mẹ, còn lại hãy cố gắng cho bé được bú sữa mẹ nhiều nhất có thể.
– Chuối
Thành phần dinh dưỡng trong chuối gồm có kali, vitamin C, B6 và carb. Được xem là loại trái cây có thể cung cấp nhiều calo hỗ trợ bé tăng cân. Đồng thời cũng có thể chế biến ra nhiều món: xay sinh tốt, làm bánh, món ăn nhẹ…
– Khoai lang:
Thực phẩm giàu chất xơ dễ tiêu hóa, giàu vitamin A, C, B6 cùng các dưỡng chất như đồng, photpho, kali, mangan… Một số cách chế biến dễ thực hiện: luộc, hấp, nghiền làm bánh, súp…
– Các loại đậu
Khi bé bắt đầu ăn dặm, bạn có thể nấu cháo, cơm kèm đậu để bổ sung các chất có trong đậu: protein, canxi, sắt, magie, kali và chất xơ. Ngoài cách nấu kèm cháo, cơm. mẹ cũng có thể chế biến thành bột đậu để bé ăn các bữa phụ, rất dễ làm mà lại vô cùng bổ dưỡng
– Hạt Ragi
Một loại thực phẩm ít quen thuộc nhưng lại chứa rất nhiều dưỡng chất mà các mẹ có thể tham khảo qua để bổ sung vào thực đơn ăn uống. Hạt Ragi giàu chất xơ, sắt, protein, canxi cùng nhiều vitamin và các khoáng chất khác. Thêm nữa, đây là loại thực phẩm không khó tiêu hóa, dễ chế biến thành nhiều món: cháo, xay chung với ngũ cốc, chè và làm bánh.
– Sữa & Chế phẩm sữa
Sữa là nguồn cung cấp canxi cũng như nhiều chất dinh dưỡng khác. Ngoài sữa thì những chế phẩm khác như: sữa chua, bơ, phô mai, váng sữa… cũng là những loại thực phẩm
– Trứng
Trứng chứa nhiều chất béo bão hòa, là nguồn cung cấp protein, vitamin và khoáng chất dồi dào. Chưa kể đây cũng là món ăn có thể chế biến được rất nhiều món khác nhau. Điều cần lưu ý là hãy mua trứng ở những địa điểm chất lượng, cũng như chú ý xem bé có bị dị ứng với trứng hay không.
– Hạt & trái cây khô
Óc chó, hạnh nhân, hạt điều, hạt bí, nho khô… đều là các loại thực phẩm chứa nhiều nhóm vitamin khác nhau để trẻ tăng cân dễ dàng. Mẹ có thể bỏ kèm theo các món ăn hoặc xay nhuyễn thành bột cho trẻ uống chung với sữa, ăn kèm cháo… Bơ đậu phộng và sữa hạt cũng là chế phẩm rất tốt
– Thịt gà
So với nhiều loại thịt khác, thịt gà được xem là nguồn cung cấp protein dễ tiêu hóa cho trẻ nhất, cũng như có khả năng phát triển cơ bắp tốt hơn những loại khác nhưng giá thành lại không quá đắt.
– Rau củ, trái cây
Rau củ và trái cây là một trong những thực phẩm giúp bé tăng cân luôn được khuyến khích khi lập thực đơn dinh dưỡng cho bé. Mỗi loại rau củ, trái cây khác nhau có thể bổ sung chất xơ, vitamin cùng nhiều chất khác mang lại cho trẻ rất nhiều lợi ích.
– Trái bơ
Ngoài các loại trái cây thông thường, bơ được xem là một nguồn thực phẩm đặc biệt hơn cả. Bởi nó chứa các nhóm vitamin B6, E, C, K cùng những chất dinh dưỡng khác như axit pantothenic, chất xơ, đồng folate và chất béo tốt cho cơ thể của bé.
4. Thực phẩm khiến bé chậm tăng cân nên tránh
Những loại đồ ăn nên tránh để bé có thể tăng cân và phát triển tốt:
- Đồ chế biến sẵn: mì gói, cháo gói, thịt cá đóng hộp… vì không có nhiều chất dinh dưỡng
- Nước trái cây đóng hộp: chứa nhiều đường dễ khiến bé tăng cân mất kiểm soát
- Đồ ăn vặt: bánh kẹo, bim bim… là những thực phẩm chứa nhiều chất hóa học, ít hoặc không có dinh dưỡng.
5. Làm sao để tạo hứng thú cho bé khi ăn?
Kết hợp màu sắc và các hình thù độc đáo tạo hứng thú khi ăn cho bé
- Tạo ra những bữa ăn đẹp mắt khi kết hợp nhiều màu sắc của nhiều loại thực phẩm khác nhau
- Không nên cho trẻ ăn khi trẻ muốn. Hãy quy định thời gian ăn và không cho trẻ ăn thêm nếu đã qua giờ ăn.
- Chú ý các loại dị ứng bé gặp phải để xử lý tình huống kịp thời.
- Chỉ cho trẻ ăn vừa đủ, không cho ăn quá nhiều
- Chuẩn bị đồ ăn nhẹ nhiều dinh dưỡng cho trẻ: sữa, trái cây…
- Cho trẻ chọn thực phẩm mình muốn ăn
Hành trình giúp trẻ hết biếng ăn, sụt cân luôn là một hành trình khó khăn. Hi vọng bài viết vừa rồi đã giúp ích được cho các bố mẹ gặp phải tình trạng như trên. Hãy chú ý các thực phẩm giúp bé tăng cân để tạo ra một thực đơn khoa học và đa dạng nhé!