Giáo dục sớm cho trẻ 0 – 12 tháng tuổi mang lại nhiều lợi ích cho sự phát triển của trẻ sau này. Giáo dục sớm như thế nào mới là đúng? Cha mẹ hãy cùng tham khảo qua bài viết dưới đây để hiểu hơn về các phương pháp giáo dục sớm phù hợp, khi mà các phương pháp dạy trẻ mầm non chưa thể áp dụng được nhé.
1. Giáo dục sớm cho trẻ giai đoạn 0 – 3 tháng tuổi
Đây là giai đoạn đầu tiên của quá trình giáo dục sớm cho trẻ 0 – 12 tháng tuổi. Ngay từ lúc mang thai, các bà mẹ thường có xu hướng nghe các bài hát nhẹ nhàng. Còn các ông bố thì không ngừng trò chuyện với con những lúc rảnh rỗi.
Theo khoa học, mặc dù còn trong bụng mẹ nhưng các bé dường như có thể cảm nhận được những thứ diễn ra ở thế giới bên ngoài. Như vậy, việc giáo dục sớm cho bé trong giai đoạn từ 0 – 3 tháng tuổi sẽ giúp bé định hình các giác quan nhanh hơn, cụ thể như sau:
1.1 Thính giác
Cha mẹ có thể chọn ra những bản nhạc vui tươi hoặc êm dịu cho bé nghe trong giai đoạn này. Mỗi lần nghe khoảng 15 phút là đủ. Và đừng chỉ cho bé nghe nhạc không mà hãy trò chuyện cùng bé.
Cha mẹ hãy kể cho bé về những đồ vật, con vật xung quanh, hoặc có thể là hát ru cho bé ngủ. Nếu có thể kết hợp hình ảnh, hãy tận dụng những hình ảnh quen thuộc và đơn giản nhất như con mèo, con thỏ, cái chuông,…để trẻ vừa nhìn vừa nghe. Từ đó sẽ hình thành nhận thức về hình ảnh và tên gọi của các đồ vật đó.
1.2 Thị giác
Khi mới sinh ra, bé sẽ liên tục ngắm nhìn thế giới xung quanh mình do mọi thứ đều rất lạ đối với bé. Do đó, cha mẹ nên trang trí không gian ngủ của bé sao cho thật đặc sắc và sinh động với các hình ảnh cảnh vật, con vật với chi tiết và màu sắc đáng yêu.
Một phương pháp bổ sung trong giáo dục sớm cho trẻ 0 – 12 tháng tuổi đó là cho trẻ nhìn tranh caro 3 phút mỗi ngày sẽ tạo cho trẻ khả năng tập trung. Có thể tập cho bé quen với mặt chữ thông qua bảng chữ cái màu, to rõ. Bế bé đến xem chữ mỗi ngày 1 lần, mỗi lần từ 2 – 3 giây. Lâu dần bé sẽ bị thu hút và sẽ cảm thấy vui khi được bế đến gần bảng chữ cái.
1.3 Xúc giác
Bé ở giai đoạn 0 – 3 tháng tuổi lúc này đang trong thời kỳ bú mẹ. Mẹ cần để đầu ti chạm vào các bộ phận cảm nhận chính của bé như môi, cằm, má trái, má phải,… Như vậy bé sẽ dễ dàng cảm nhận được không gian và vị trí, biết định vị để ngậm đầu ti.
1.4 Vị giác
Tập cho bé cảm nhận mùi vị và tăng cường phát triển vị giác từ từ. Đơn giản nhất là bằng cách thấm một ít nước vào khăn và cho bé nếm. Trước tiên sử dụng nước nguội, nước lạnh sau đó đến các loại nước có vị ngọt, chua, mặn khác. Cách này có thể kích thích bé cảm nhận mùi vị rất tốt.
1.5 Cầm nắm
Đặt ngón tay của mẹ vào bàn tay của bé để bước đầu tập cầm nắm. Sau đó tập cho bé cầm các đồ vật mềm mại, vừa tay của bé. Việc này giúp tay bé linh hoạt hơn và chắc chắn hơn ngay từ giai đoạn 0 – 3 tháng tuổi.
1.6 Khứu giác
Nên bắt đầu giáo dục sớm cho bé 0 – 12 tháng về kích thích khứu giác bằng các hương thơm như hương hoa, sáp thơm. Sau đó là các mùi hương khác để bé phát triển khả năng phân biệt mùi hương.
2. Giáo dục sớm cho trẻ 4 – 6 tháng tuổi
Giai đoạn tiếp theo trong giáo dục sớm cho trẻ 0 – 12 tháng tuổi là lúc trẻ được 4 – 6 tháng tuổi. Ở giai đoạn này, tầm mắt của trẻ đã phát triển cho phép trẻ nhìn xa đến 3 mét. Đồng thời đã hình thành ý thức cầm nắm đồ vật một cách chắc chắn. Đây là giai đoạn mà cha mẹ cần ở cạnh bé thường xuyên hơn, cùng chơi đùa và kể chuyện cho bé nghe.
Các giác quan của bé hiện đã phát triển, cha mẹ có thể tiếp tục giáo dục sớm cho con dựa trên những giác quan sau đây:
2.1 Thị giác
Cha mẹ không nên chỉ cho bé nhìn tranh nữa mà hãy bế bé lại gần bức tranh hơn, chỉ cho bé bức tranh này bao gồm những gì, có đặc điểm gì. Như thế sẽ tạo ấn tượng cho bé và bé có thể nhận thức rất rõ về bức tranh đó.
Cha mẹ có thể kiểm chứng thị giác của con bằng cách bật đèn. Nếu bé bị thu hút bởi ánh sáng và nhìn về phía đèn thì bạn đã thành công trong việc kích thích thị giác của con.
2.2 Thính giác
Lúc này bé 4 – 6 tháng tuổi đã có thể tiếp xúc với môi trường bên ngoài, cha mẹ hãy bế hoặc cho bé ngồi trong xe đẩy, đi dạo cùng bé. Trong quá trình dạo phố, bé sẽ nghe được rất nhiều những âm thanh của thiên nhiên.
Giáo dục sớm cho trẻ từ 0 – 12 tháng tuổi là một quá trình cần sự nhẫn nại. Vì vậy, khi trò chuyện cùng bé, cha mẹ nên dùng ngôn từ nhẹ nhàng, từ tốn đi kèm với biểu cảm vui vẻ, mang tính động viên. Khi hỏi bé hoặc nói chuyện với bé, hãy nhìn vào mắt bé và chờ bé trả lời lại.
Bắt chước bé ngay khi bé cất tiếng để tạo cảm giác khích lệ cho bé, sẽ khiến bé càng muốn nói chuyện nhiều hơn.
2.3 Xúc giác
Tập cho bé cầm nhiều đồ vật khác nhau, giữ đồ vật trong tầm tay bé để bé với đến. Việc này nhằm kích hoạt khả năng tóm lấy đồ vật của bé. Thêm vào đó, để bé ngóc đầu và nằm trên bụng cha mẹ càng lâu càng tốt cũng là phương pháp kích thích xúc giác cho bé rất tốt.
3. Giáo dục sớm cho trẻ 7 – 12 tháng tuổi
Giai đoạn cuối của quy trình giáo dục sớm cho trẻ 0 – 12 tháng tuổi, phụ huynh cần chú trọng các điều sau:
3.1 Thính giác
Tiếp tục luyện thính giác cho bé bằng những bài hát vui tươi, nhẹ nhàng. Tránh để cho bé nghe các thể loại nhạc rock, nhạc dance hay EDM có beat mạnh hoặc tương tự. Vì trẻ sẽ không thể cảm thụ được các dòng nhạc này, bên cạnh đó còn có thể gây tổn thương tai của trẻ.
Phụ huynh có thể sử dụng bộ đồ chơi chuông màu sắc để gõ cho bé nghe. Mỗi màu chuông sẽ cho ra các nốt nhạc khác nhau, lúc này hãy để ý đến phản ứng của bé khi nghe các nốt nhạc nhé.
3.2 Thị giác
Cha mẹ hãy cho con ngắm nhìn thế giới xung quanh hằng ngày từ cây cối trong sân vườn đến các cảnh quan ngoài đường phố. Khi đưa trẻ đi chơi, hãy chăm nói chuyện với trẻ, chỉ cho trẻ những sự vật, sự việc mà bạn thấy trên đường.
Khuyến khích phụ huynh bế trẻ hơn là dùng xe đẩy vì có thế trẻ mới cảm nhận được từng bước đi của cha mẹ. Khi được bên cạnh cha mẹ và nhận thức được nhiều sự vật, sự việc, bé chắc chắn sẽ sớm trở nên thông minh và lanh lợi. Đây là một phương pháp giáo dục sớm cho trẻ 0 – 12 tháng tuổi đơn giản mà hiệu quả
3.3 Xúc giác
Đặt ngón tay vào lòng bàn tay bé để bé cầm nắm hoặc đưa cho bé một tờ giấy mỏng để bé có thể cầm, vò thậm chí là xé. Phát triển khả năng với lấy đồ vật của bé bằng cách để đồ vật mà bé thích trong tầm với, lặp đi lặp lại nhiều lần như vậy.
Nếu bé có mút tay bạn cũng đừng nên gạt bỏ ra. Mút tay cho thấy bé đang bắt đầu phát triển đến giai đoạn mới, hình thành khả năng đưa đồ vật vào miệng. Việc cấm trẻ mút tay sẽ làm trẻ mất tự tin và ảnh hưởng đến tâm lý về sau.
3.4 Vận động
Trẻ lúc này có thể bò trườn, hãy để trẻ bò tự do, thoải mái.Đây cũng là một cách giáo dục từ sớm cho trẻ 0 – 12 tháng tuổi, để trẻ có thể phát triển về mặt thể chất. Bạn có thể bày những đồ chơi yêu thích của trẻ ra sàn, trong tầm mắt trẻ để trẻ bò đến lấy. Việc này nhằm phát triển cơ chân cho trẻ, giai đoạn tập bò là tiền đề để trẻ có thể tập đi.
Hãy để cho trẻ bò nhiều trong giai đoạn này, không nên chuyển qua tập đi quá sớm vì sẽ khiến trẻ không quen, cơ chân cũng chưa vững.
3.5 Ngôn ngữ
Nói chuyện thật nhiều với bé sẽ giúp bé nhận thức được ngôn ngữ mẹ đẻ của mình. Giai đoạn phát triển này khá quan trọng nên cha mẹ đừng kiệm lời nhé.
4. Hiểu đúng về giáo dục sớm cho bé 0 – 12 tháng tuổi
Thực tế phương pháp giáo dục sớm cho bé từ 0 đến 12 tháng tuổi tuổi rất dễ bị các bậc cha mẹ hiểu sai cũng như thực hành sai. Cha mẹ nên biết rằng việc áp dụng các phương pháp giáo dục sớm không phải biến trẻ thành một thiên tài. Thay vào đó, trẻ sẽ được phát huy tiềm năng và tố chất của bản thân một cách tối đa và tự nhiên nhất.
Nếu đặt áp lực, ép buộc trẻ phải học quá nhiều trong cùng một ngày, hoặc có những biểu cảm không tốt sẽ khiến trẻ sợ việc học. Điều này ảnh hưởng rất lớn đến tâm lý đi học sau này của trẻ.
Một số phương pháp dạy bé thông minh sớm bổ ích dành cho trẻ hiện nay có thể kể đến như phương pháp Glenn Doman, phương pháp Montessori,… Trong đó, phụ huynh nên tìm hiểu thật kỹ khi quyết định áp dụng phương pháp nào trong dạy học.
Cha mẹ cần bỏ thời gian ra nghiên cứu và xây dựng chương trình dạy học hợp lý khi quyết định chọn phương pháp nào đó. Đừng cố gắng dồn ép con trẻ quá nhiều sẽ không đem lại kết quả tốt mà còn phản tác dụng nghiêm trọng.
4.1 Glenn Doman
Glenn Doman là phương pháp giáo dục sớm cho trẻ 0 – 12 tháng tuổi thông qua việc sử dụng các thẻ gọi là Flashcard và Dotcard với đa dạng chủ đề.
Khi áp dụng phương pháp trực quan sinh động này, trẻ sẽ được vừa học vừa chơi, từ đó có cảm hứng mỗi khi được cha mẹ dạy học. Từ đó, trẻ được nâng cao khả năng ghi nhớ, tư duy, tính toán, ngôn ngữ, chủ động linh hoạt xử lý thông tin một cách tự nhiên nhất.
4.2 Montessori
Montessori được áp dụng phổ biến để giáo dục sớm cho trẻ 0 – 12 tháng tuổi, chủ yếu giáo dục cho trẻ phát triển toàn diện các giác quan của mình. Hình thức học tập được thiết kế tự do cho trẻ thỏa thích sử dụng các dụng cụ học tập của mình.
Giáo viên sẽ hỗ trợ, quan sát từng cử chỉ, hành động của trẻ để biết trẻ yêu thích những gì và năng khiếu của trẻ là gì. Với phương pháp dạy học hiện đại và trực quan này, trẻ vừa có thể nâng cao tư duy vừa học được nhiều kỹ năng trong cuộc sống.
Hiện nay, không phải gia đình nào cũng có thể dành nhiều thời gian để dạy các bé học tại nhà. Lựa chọn phổ biến nhất là cho bé học ở các trường mầm non, tuy nhiên nỗi lo về chất lượng giảng dạy tại trường cũng là vấn đề mà phụ huynh quan tâm.
Do đó, Worldkids – WIS tự hào đem đến cho các bé môi trường học thân thiện, an toàn và chất lượng nhất.
Worldkids – WIS áp dụng cả 2 phương pháp Glenn Doman và Montessori
Worldkids – WIS áp dụng cả 2 phương pháp giáo dục Glenn Doman và Montessori cùng với nhiều hình thức giảng dạy khác. Đội ngũ giảng viên giàu kinh nghiệm, tận tâm giảng dạy và hỗ trợ các bé nâng cao kỹ năng toàn diện. Đến với Worldkids – WIS, bé sẽ được trải nghiệm học tập lồng ghép vui chơi, ngoại khóa,… từ đó tạo cảm hứng cho bé yêu thích việc học hơn.
Bài viết trên đã chia sẻ cho bạn các phương pháp giáo dục sớm cho trẻ 0 – 12 tháng tuổi hiệu quả nhất. Hy vọng các gia đình sẽ tạo môi trường học tập thoải mái, thú vị cho các em để các em phát triển toàn diện ngay từ khi còn nhỏ.
Xem thêm: “Một ngày của bé bận như thế nào” tại Worldkids – WIS: