Dạy Kỹ Năng Sống Cho Trẻ 5 Tuổi: Con Của Bạn Có Biết 18 Kỹ Năng Này?

Xã hội ngày nay tuy phát triển nhưng vẫn còn đâu đó nhiều mối đe dọa, gây nguy hiểm đến con người, nhất là trẻ nhỏ. Vì thế, việc phụ huynh dạy kỹ năng sống cho trẻ 5 tuổi thật sự cần thiết và quan trọng. Điều này sẽ giúp trẻ có thể tự bảo vệ chính mình khi gặp các vấn đề như đi lạc, bị đuối nước hay có người xâm hại,… Nếu bạn quan tâm đến phương pháp giáo dục kỹ năng sống cho con mình thì hãy theo dõi ngay nội dung của Worldkids – WIS sau đây.

Tìm hiểu về phương pháp dạy kỹ năng sống cho trẻ 5 tuổi.

1. Dạy kỹ năng sống cho trẻ 5 tuổi có phải là quá sớm?

Nhiều bậc phụ huynh tin rằng, giáo dục kỹ năng sống cho trẻ nên được thực hiện ở độ tuổi 8 tuổi trở lên. Tuy nhiên, trên thực tế bé nên rèn luyện kỹ năng ngay trong giai đoạn lên 5 tuổi. Trong giai đoạn này, các em bắt đầu đến lớp được học hỏi và trải nghiệm nhiều điều hay. Nhận thức về thế giới xung quanh cũng được mở rộng, trẻ có cơ hội tương tác với các bạn đồng trang lứa, gặp gỡ và giao tiếp với nhiều người lớn hơn.

Bên cạnh đó, bé sẽ gặp phải những tình huống nguy hiểm trong lúc bố mẹ không ở bên cạnh. Bởi vì thế, các bậc phụ huynh nên chuẩn bị cho trẻ kiến thức về kỹ năng sống cho trẻ mầm non cần thiết để con có thể tự ứng xử là bảo vệ mình

2. Dạy kỹ năng sống cho trẻ 5 tuổi bao gồm kỹ năng nào?

Những kỹ năng sống nào trẻ 5 tuổi nên học từ sớm để chuẩn bị toàn diện hơn trước khi vào lớp 1? Hãy cùng điểm qua 15 kỹ năng sau đây để con bạn trở nên khéo léo hơn trong cách giao tiếp và ứng xử đồng thời tránh được những mối nguy hại xung quanh nhé.

2.1 Dạy Kỹ Năng Sống cho Trẻ 5 Tuổi: Tư Duy Lập Luận Phản Biện

Cuộc sống có quá nhiều thông tin cần phân tích mỗi ngày. Việc dạy kỹ năng sống cho trẻ 5 tuổi chắc chắn không thể thiếu việc rèn luyện tư duy lập luận phản biện cho trẻ. Không chỉ người lớn mà trẻ em cũng nên được giáo dục kỹ năng này ngay từ nhỏ.

Dạy kỹ năng đặt câu hỏi cho trẻ 5 tuổi rèn luyện tư duy lập luận phản biện.

Bằng trò chơi nhập vai, cha mẹ sẽ cùng con hóa thân thành các nhân vật trong đời thực. Đó có thể là cô y tá, bác sĩ hoặc anh lính cứu hỏa,… Trong quá trình chơi, cha mẹ hãy để con tự đi tìm và thử những ý tưởng của riêng mình cho tình huống giả định đặt ra. Có thể ý tưởng sẽ gặp rủi ro nhưng hãy để trẻ thử sức.

Cha mẹ có thể cố vấn cho con thông qua những câu hỏi. Đừng cho trẻ câu trả lời, hãy để chúng tự tìm đáp án, cách giải quyết tình huống tốt nhất. Hãy luôn để trẻ là người có ý tưởng đầu tiên, là người có biện pháp giải quyết vấn đề đầu tiên. Có thế, trẻ mới rèn luyện và phát triển kỹ năng tư duy phản biện ngày một tốt hơn.

2.2 Kỹ Năng Sống cho Trẻ 5 Tuổi: Đối Mặt và Vượt Qua Thử Thách

Cuộc sống có muôn vàn thử thách mà chúng ta cần vượt qua. Thay vì trốn tránh hay quá bảo bọc, cha mẹ nên sớm dạy trẻ cách tự đứng trên đôi chân của mình. Nên dạy con mình cách chấp nhận và đối mặt với thử thách. Các bậc phụ huynh hãy khuyến khích trẻ thử thách bản thân phù hợp với khả năng của trẻ. Cha mẹ nên dạy con kỹ năng sống tự lập từ sớm như tập chạy xe đạp hai bánh, tự mang giày, chải tóc, mặc quần áo,…

Kỹ năng đi xe đạp cần được dạy cho trẻ 5 tuổi từ sớm.

Động viên, khích lệ tinh thần là phương pháp hữu hiệu khi phụ huynh tạo thử thách cho trẻ. Chẳng hạn như “Cha/mẹ nghĩ con có thể tự mang giày vào chân của mình. Cố gắng lên con!”. Cha mẹ nên lưu ý tập trung tối đa vào sự nỗ lực của trẻ để khuyến khích, cổ vũ cho con thực hiện được thử thách.

2.3 Kỹ Năng Thể Hiện Quan Điểm Cá Nhân cho Trẻ 5 Tuổi

Việc cha mẹ cùng con thảo luận các vấn đề xung quanh sẽ là phương án tốt để rèn luyện kỹ năng xác định quan điểm của cá nhân trẻ. Phụ huynh có thể dạy kỹ năng sống cho trẻ 5 tuổi bằng cách trao đổi với trẻ về những câu chuyện cuộc sống, hiện tượng khoa học,… thông qua các quyển truyện tranh. Ví dụ như “Cha thắc mắc rằng sao chú Thỏ lại chạy nhanh hơn chú Rùa?” Hay “Cô Tấm đang buồn vì bị mất con cá Bống, con cách nào làm cho cô ấy vui lên không nhỉ?”

Dạy trẻ 5 tuổi cách thể hiện quan điểm cá nhân bằng cách thảo luận, tránh việc tranh luận quá mức.

Từ những câu hỏi đặt ra, trẻ sẽ suy nghĩ và phát biểu ý kiến của mình. Vậy là bạn đã bước đầu thành công khi dạy cho trẻ kỹ năng xác định quan điểm cá nhân rồi đấy.

2.4 Dạy Trẻ 5 Tuổi Kỹ Năng Tương Tác và Giao Tiếp Xã Hội

Tương tác, giao tiếp xã hội là một trong số kỹ năng sống cần dạy cho trẻ ngay lúc còn nhỏ. Việc này sẽ hỗ trợ cho quá trình trẻ lắng nghe, thấu hiểu các sự việc xung quanh. Đồng thời, giao tiếp cũng là cách để trẻ thể hiện những mong muốn của bản thân.

Tranh thủ dạy kỹ năng giao tiếp cho trẻ 5 tuổi ở mọi lúc mọi nơi.

Ngoài ra, trẻ cũng sẽ biết cách xem xét trước khi nói và chia sẻ lời nói của mình hiệu quả với người nghe. Cha mẹ hãy dành chút thời gian mỗi ngày để nghe những thắc mắc cũng như giải đáp cho trẻ. Điều này sẽ giúp con có thể giao tiếp tốt hơn và tích lũy nhiều kiến thức cuộc sống, xã hội,… hơn mà không cần tham gia các lớp học kỹ năng giao tiếp cho trẻ em, tuy hiệu quả chắc chắn không nhanh bằng so với giáo trình bài bản.

2.5 Rèn Kỹ Năng Tập Trung và Kiểm Soát Bản Thân cho trẻ 5 Tuổi

Trẻ có khả năng tập trung cao và kiểm soát tốt bản thân sẽ giúp chúng có cách ứng xử xã hội khéo léo. Không những vậy, thành tích học tập cũng được tăng cao.

Đọc sách là một trong số phương pháp rèn luyện kỹ năng tập trung tốt.

Hãy để trẻ tự sắp xếp đồ đạc cá nhân của mình. Việc này sẽ tạo cho trẻ thói quen ngăn nắp, kiểm soát bản thân tốt. Bên cạnh đó, hãy rèn luyện cho trẻ khả năng tập trung thông qua giải câu đố, đọc sách,…

2.6 Dạy cho Trẻ 5 Tuổi Kỹ Năng Nhớ Thông Tin Người Thân

Ghi nhớ thông tin của người thân có thể nói là một kỹ năng sinh tồn cho trẻ rất quan trọng. Đề phòng khi trẻ đi lạc thì cũng có thể liên hệ với gia đình để cầu cứu. Vì thế, phụ huynh hãy dạy cho con ghi nhớ số điện thoại của cha mẹ, ông bà, anh chị, cô chú,… Thậm chí là của cả hàng xóm.

Dạy trẻ kỹ năng ghi nhớ số điện thoại người thân đề phòng khi trẻ đi lạc, bị người lạ đe dọa,…

Cha mẹ lưu ý là nên yêu cầu trẻ nhắc lại những thông tin mình đã dạy để trẻ có thể nhớ sâu và không quên. Bên cạnh đó, các phụ huynh cũng có thể viết số điện thoại của mình vào một tờ giấy và bỏ vào hoặc dán trên cặp sách của trẻ. Điều này giúp trẻ được bảo vệ tốt nhất khi đi học, đi chơi,… bị thất lạc hay có người đe dọa xâm hại.

2.7 Dạy Kỹ Năng Sống cho Trẻ 5 Tuổi: Những Lưu ý khi Bé Ở Nhà Một Mình

Khi để trẻ ở nhà một mình, cha mẹ nên dặn dò con kỹ lưỡng. Kỹ năng sống cho trẻ 5 tuổi này giúp tránh gặp những nguy hiểm không đáng có. Công tắc điện, các thiết bị điện tử, các vật sắc nhọn,… bạn không nên cho trẻ đụng vào.

Dạy con 5 tuổi kỹ năng mở tivi an toàn khi ở nhà một mình.

Bên cạnh đó, nếu trẻ thích xem tivi thì bạn cần hướng dẫn con cách mở tivi sao cho an toàn nhất. Đặc biệt, bạn nên lưu ý cho trẻ không được mở cửa cho người lạ vào nhà để đề phòng các rủi ro có thể xảy ra. Đây là kỹ năng sống rất cần thiết, nên giáo dục sớm cho trẻ.

2.8 Dạy Bé 5 Tuổi Kỹ Năng Nhận Biết Sự Nguy Hiểm

Kỹ năng sống cho trẻ 5 tuổi này rất quan trọng, giúp bé nhà bạn tự bảo vệ bản thân. Trẻ từ 3 – 5 tuổi cần nhận diện được sự nguy hiểm có thể xảy ra cho mình. Ví dụ như nước nóng, dao, kéo, dây điện,… Cha mẹ nên đặt và thực hành cho con những tình huống giả định để trẻ thấy được sự nguy hiểm và tìm phương cách xử lý.

Dạy trẻ 5 tuổi cách nhận biết nguy hiểm giúp tránh những tai nạn đau lòng xảy xa.

Đồng thời, cha mẹ cũng nên hướng dẫn cho con cách giải quyết khi phát hiện có người lạ đi theo. Giải pháp có thể là hô to để được sự chú ý và giúp đỡ từ người lớn.

2.9 Kỹ Năng Phòng Tránh Xâm Hại Cơ Thể Trẻ

Giáo dục giới tính cho trẻ càng sớm càng tốt là việc dạy kỹ năng sống cho trẻ 5 tuổi vô cùng cần thiết, đối với cả bé trai lẫn bé gái. Điều này sẽ hạn chế được việc trẻ tự làm tổn thương mình theo những nguồn tin không chính xác. Bạn có thể giáo dục cho con về sự khác nhau của cơ thể bạn nam và bạn nữ thông qua trò chuyện và phân tích.

Phụ huynh luôn cảnh giác và dạy bé các kỹ năng tránh bị xâm hại cơ thể.

Việc giáo dục giới tính cũng góp phần giúp trẻ tránh bị xâm hại. Bạn có thể cho trẻ mặc đồ lót sớm, kể cả gái hay trai. Và bạn nên nhắc cho con bộ phận sinh dục (chỗ có mặc đồ lót) là nơi cần được bảo vệ. Nhắc trẻ là không cho một ai đụng vào, và báo cho cha mẹ, thầy cô hoặc người thân khi có người làm trẻ đau hoặc chạm vào cơ thể của trẻ.

2.10 Giáo dục giới tính cho trẻ 5 tuổi

Trẻ em lên 5-6 tuổi có sự phát triển về mặt thể chất, bắt đầu có nhận thức hơn về cơ thể và giới tính của mình. Trong giai đoạn này bố mẹ nên giáo dục con về giới tính, giúp con hiểu được sự khác nhau giữa con trai và con gái. Việc này cần được định hướng và giáo dục đúng đắn ngay từ sớm để bé dần hình thành ý thức đúng về giới tính tránh những trường hợp bé trai bị nữ tính hóa, bé gái bị nam tính hóa hoặc biến thái tình dục về sau

Thời gian này các bậc phụ huynh có thể hướng con mình chơi những đồ chơi đúng với giới tính của con, cùng chơi với con, khuyến khích và lắng nghe cảm nhận của trẻ. Thông qua những hoạt động vui chơi, bố mẹ có thể khéo léo phân tích giúp bé nhận biết và phân biệt được hoạt động dành cho nam và hoạt động dành cho nữ

2.11 Dạy Bé 5 Tuổi Kỹ Năng Sống Khi Tham Gia Giao Thông

Khi tham gia giao thông cũng cần có những kỹ năng sống cho trẻ 5 tuổi cần thiết. Đối với trẻ, cha mẹ nên dạy về tín hiệu cũng như tác dụng của đèn xanh, đèn đỏ, đèn vàng. Bên cạnh đó là cách đi đường sao cho an toàn: đi bộ bên phải, đi trên lề, qua đường thì đi theo vạch kẻ đường,…

Dạy trẻ 5 tuổi kỹ năng qua đường an toàn khi tham gia giao thông là điều cần thiết

Để trẻ có thể thực hiện tốt, các bậc phụ huynh cần là tấm gương sáng để chúng noi theo. Vì thế, người lớn nên chấp hành tốt quy định khi tham gia giao thông trước khi hướng dẫn cho con mình.

2.12 Dạy Kỹ Năng Sống Cho Trẻ 5 Tuổi Qua Quy Tắc Bàn Tay

Dạy kỹ năng sống cho trẻ 5 tuổi với quy tắc bàn tay hỗ trợ cho trẻ cách ứng xử khéo léo đối với từng người mà trẻ gặp qua. Nội dung quy tắc này khá đơn giản, chỉ cần luyện tập cho trẻ mỗi ngày thì không lâu sao trẻ sẽ thành thạo.

Quy tắc bàn tay giúp trẻ có cách ứng xử tốt đối với mọi người xung quanh.

Cụ thể, quy tắc bàn tay bao gồm:

• Ôm ông bà, cha mẹ, người thân trong gia đình
• Nắm tay của bạn bè, cô giáo hoặc họ hàng
• Bắt tay với người quen và vẫy tay chào với người lạ
• Xua tay đối với những người mà trẻ cảm giác bất an

2.13 Dạy trẻ 5 tuổi kỹ năng kêu gọi sự giúp đỡ

Trong tình huống thông thường không nghiêm trọng con có thể lễ phép trình bày vấn đề nhờ người lớn xung quanh tìm cách giải quyết. Tuy nhiên, kỹ năng sống cho trẻ 5 tuổi này lại vô cùng cần thiết trong trường hợp bé khẩn, nguy hiểm khi có sự tác động mạnh từ người lạ mặt. Bố mẹ nên dặn dò trẻ trước ở nhà rằng nên kêu gọi sự giúp đỡ từ người lớn xung quanh, dùng phản ứng mạnh, la lớn để thu hút sự chú ý. Những dấu hiệu bất thường của trẻ lúc kêu gọi mọi người được giúp đỡ sẽ cứu nguy khi bé gặp nguy hiểm.

2.14 Dạy trẻ tuyệt đối không tin lời người lạ

Bố mẹ nên giáo dục trẻ về kỹ năng cảnh giác trước người lạ. Cụ thể là về những mối nguy hiểm từ người lạ rằng nếu như một ai đó trẻ không quen đến gần nói chuyện và cho đồ thì con không nên nhận. Phụ huynh nên phân tích kỹ hơn cho con về các tình huống bé gặp phải người lạ có ý xấu sẽ giả vờ thân mật, cho nhiều đồ và đưa ra nhiều lời đề nghị,… nhằm mục đích tiếp cận và làm hại đến con. Trong trường hợp không có người thân bên cạnh con không nên đi theo người lạ và nhận quà bánh mà không có sự cho phép của bố mẹ, anh chị hoặc ông bà.

2.15 Dạy trẻ 5 tuổi kỹ năng sử dụng đồ vật trong nhà

Các bậc cha mẹ thường cẩn thận không cho con trẻ đụng đến những vật dụng sắt nhọn, nguy hiểm xung quanh như dao, kéo, kim,… dẫn đến bé trở nên lúng túng và không biết sử dụng chúng. Thay vào đó bố mẹ nên hướng dẫn con cách sử dụng an toàn các đồ vật mang tính nguy hiểm trên.

Hướng dẫn trẻ 5 tuổi kỹ năng sử dụng vật dụng cần thiết hằng ngày sẽ giúp bé tự lập

Khi con lên 5 – 6 tuổi cũng là lúc bé đã phát triển ý thức và khả năng cầm nắm khéo léo hơn. Đây cũng là thời điểm thích hợp để bố mẹ chỉ dẫn cho con về kỹ năng sử dụng dụng cụ cần thiết trong gia đình. Đặc biệt đối với những vật bén dễ gây tổn thương nên giải thích cho bé hiểu và hướng dẫn chi tiết hơn để bảo vệ an toàn cho trẻ

Ngoài ra những công việc bé có thể thực hiện để giúp đỡ người thân như nhặt rau, quét nhà, lau sàn, rửa bát, dọn dẹp đồ chơi…. Nên được khuyến khích thực hiện thường xuyên. Những hoạt động đơn giản này sẽ giúp trẻ vận động, có ý thức giúp đỡ mọi người xung quanh, và có trách nhiệm hơn trong công việc. Ban đầu có thể trẻ sẽ khá vụng về vì chưa quen,bố mẹ nên kiên trì hướng dẫn bé để con dần hoàn thiện

2.16 Dạy trẻ 5 tuổi kỹ năng bơi lội

Dạy kỹ năng sống cho trẻ 5 tuổi không thể bỏ qua việc sớm cho trẻ làm quen với môi trường nước. Trong những tình huống khẩn cấp, trẻ có thể bình tĩnh ứng phó kịp thời nếu bị đuối nước mà không có người lớn bên cạnh. Từ độ tuổi 5-6 tuổi, nếu bé chưa biết bơi phụ huynh nên đưa con đến trung tâm thể thao dành cho trẻ em hoặc thuê thầy/ cô dạy kèm bơi cho bé. Trong quá trình học bơi phụ huynh nên chuẩn cho bé những phụ kiện bảo vệ an toàn như kính, mũ bơi, phao bơi tròn, áo phao,… đặc biệt nên khởi động kỹ trước khi xuống hồ.

Kỹ năng bơi lội không chỉ là điều cần thiết cho trẻ 5 tuổi mà với mọi lứa tuổi

2.17 Kỹ năng yêu thiên nhiên và bảo vệ môi trường

Phụ huynh có thể hướng dẫn cho bé cách trồng và chăm sóc cây trái trong vườn, không xả rác bừa bãi mà nên tập cho bé biết bỏ rác đúng nơi quy định. Hoặc những việc như tắt điện khi ra khỏi phòng, hay tiết kiệm nước. Từ những việc nhỏ sẽ tạo thói quen để bé học được cách bảo vệ môi trường gián tiếp, cách cây xanh phát triển đồng thời có tình yêu thiên nhiên cây cỏ.

Qua những câu chuyện kể về môi trường như “tiếng kêu cứu của rừng xanh” hoặc “trời nắng trời mưa”, người lớn trong gia đình nên lồng ghép những yếu tố giáo dục nhằm nhận thức về tầm quan trọng của cây xanh, thiên nhiên, động vật đối với cuộc sống hiện tại.

Quan trọng nhất, phụ huynh cần luôn chú ý hành vi của chính mình, bởi trẻ học tập nhiều nhất là từ cách nhìn vào hành vi của cha mẹ mình.

Dạy bé sớm nhận thức được về tầm quan trọng của thiên nhiên đối với mỗi người chúng ta.

2.18 Dạy trẻ 5 tuổi kỹ năng tự tin trước đám đông

Bố mẹ nên chuẩn bị tâm lý cho bé trước những dịp quan trọng, cuộc thi hoặc thuyết trình trước đám đông để con có thể tự tin hơn. Nguyên nhân khiến bé không tự tin thường là chưa có sự chuẩn bị kỹ lưỡng, trang phục không thoải mái, thường xuyên bị bạn bè trêu ghẹo,… Những ảnh hưởng đến sự tự tin của bé rất dễ làm con chậm phát triển và dần hình thành thói quen không tốt. Vì thế phụ huynh nên tìm hiểu nguyên nhân dẫn đến tâm trang lo sợ thiếu tự tin, sau đó động viên và chuẩn bị tốt cho con để bé mạnh dạn và linh hoạt xử lý tình huống khi có nhiều người

Giai đoạn giáo dục này cần diễn ra từ từ để bé thích nghi, mẹ cần cho bé thời gian để làm quen, kể cho con nghe những câu chuyện về sự thiếu tự tin và hệ quả không tốt để bé rút kinh nghiệm, kể về những tấm gương tự tin và thành công đạt được sau đó .

Kỹ năng tự tin trước đám đông giúp bé thông minh linh hoạt

3. Những kỹ năng và lưu ý khi soạn giáo án dạy kỹ năng sống cho trẻ 5 tuổi:

Các kỹ năng sống cho trẻ 5 tuổi cần thiết nhất phải có trong giáo án:

• Kỹ năng giao tiếp với gia đình, thầy cô và mọi người xung quanh.
• Kỹ năng tự bảo vệ bản thân
• Dạy bé có thể tự mặc quần áo.
• Kỹ năng tự tin chỗ đông người.
• Dạy trẻ biết cách bảo vệ môi trường mình sống.
• Dạy trẻ phân biệt đúng sai.

Lưu ý khi soạn giáo án dạy kỹ năng sống cho bé:

• Mỗi kỹ năng đều có thể chia nhỏ thành nhiều bài học, thực hành khác nhau
• Giáo án cần được phân chia rõ ràng các hoạt động của cô và trẻ
• Giáo án đảm bảo đủ 3 phần: mục đích (yêu cầu), chuẩn bị & hoạt động

Với 11 phương pháp dạy kỹ năng sống cho trẻ 5 tuổi vừa được chia sẻ, Worldkids hy vọng bạn sẽ áp dụng thành công cho con của mình. Hãy hoàn thiện những kỹ năng này mỗi ngày để trẻ có thể phát triển tốt nhất trong quá trình trưởng thành của mình.

Mời bạn tham khảo thêm một số kỹ năng sống khác bạn sẽ cần dạy cho bé 5 tuổi nhà mình: